Crocus vernus – krokus wiosenny, szafran
Pochodzenie i opis
Crocus vernus – krokus wiosenny, szafran rośnie dziko w Europie Środkowej. W Polsce rośnie dziko w Tatrach, Gorcach, Bieszczadach. Największe stanowiska krokusów – Crocus heuffelianus i Crocus scepusiensis rosną na Polanie Chochołowskiej i Hali Gąsiennicowej w Tatrach.
Krokusy wytwarzają jednoroczne bulwy okryte łuskami, a nie jak się często mylnie podaje – cebule. Bulwy zimują w gruncie.
Krokus osiąga wysokość ok. 15 cm. Liście ma trawiaste, często z białym paskiem po środku. Kwiat nie jest zróżnicowany na kielich i koronę. U dołu jest zrośnięty w długą rurkę. Zbudowany z 6 płatków o fioletowej, białej lub żółtej barwie i żółtych pylnikach
Z szafranu uprawnego (Crocus sativus) zbiera się pyłek, który jest najdroższą przyprawą świata.
Coraz częściej spotyka się odmiany z barwnymi paseczkami na płatkach. Kwitnie w III-IV. Liście i kwiaty wyrastają niemal równocześnie. Liście żółkną i zasychają w V/VI.
Istnieją także gatunki krokusów jesiennych, zakwitających we IX i X, w stanie bezlistnym (np. Crocus speciosus). Sadzimy je do gruntu już w VIII.
Wymagania i uprawa
Krokus dobrze rośnie na stanowiskach wilgotnych i słonecznych. Gleba powinna być próchniczna, wilgotna całą wiosnę, dobrze zdrenowana, o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym.
Krokusy bardzo dobrze znoszą niskie temperatury. Niska temperatura sprzyja kwitnieniu, a zbyt wysoka (np. gdy trzymamy pędzone krokusy w mieszkaniu) – tworzeniu tylko liści.
Krokusy uprawiamy w płodozmianie, drugi rok po oborniku. Jesienią przed sadzeniem warto przyorać nawóz zielony. Sadzimy do gruntu we wrześniu. Głębokość sadzenia to 6-8 cm. Przed zimą zagony należy okryć korą lub torfem.
Bulwy wykopujemy co 2-3 lata w VI. Przechowujemy przez lato w temp. 20-23oC. Bulwy mogą być pędzone w I-III na sprzedaż w okresie Dnia Kobiet i Wielkanocy.
Krokusy rozmnażamy przez oddzielanie bulw przybyszowych od zamierającej bulwy matecznej w okresie letniego spoczynku. Z jednej bulwy każdego roku powstaje kilka bulw przybyszowych. Do gruntu sadzi się je jesienią.
Zastosowanie
Krokusy doskonale nadają się do tworzenia grup, szczególnie w połączeniu z fioletowo i żółto kwitnącymi roślinami. Bardzo dobrze wyglądają w ogrodzie skalnym oraz w grupach na trawniku. Doskonale nadają się do pędzenia. Jest to gatunek miododajny.