Dahlia x cultorum – dalia ogrodowa, georginia
Pochodzenie i opis
Pochodzi z Ameryki Łacińskiej, gdzie obok rośliny ozdobnej jest także cenioną rośliną użytkową. Osiąga wysokość od 30 do 150 cm. Wytwarza zgrubiałe korzenie bulwiaste wrażliwe na mróz. Pokrój ma krzaczasty, tworzy kępy wymagające niejednokrotnie stosowania podpór. Liście są ciemnozielone, owalne. Kwiaty są bardzo zróżnicowane, barwy prawie wszystkie (nie ma dalii niebieskich). Kwitnienie w drugiej połowie lata.
Grupy odmianowe
- w zależności od typu kwiatostanu: pojedyncze, dekoracyjne, anemonowe, kuliste, pomponowe, kołnierzykowe, peoniowe, kaktusowe.
- ze względu na wysokość: odmiany niskie i wysokie
Wymagania i uprawa
Stanowisko słoneczne i osłonięte, gleba piaszczysto-gliniasta, wymaga regularnego podlewania i nawożenia. Karpy dalii sadzimy do gruntu w II połowie V. Wykopujemy po pierwszych przymrozkach.
Warto wiedzieć…
Z wykopywaniem karp dalii nie należy zbytnio się spieszyć, gdyż krótki dzień wpływa stymulująco na gromadzenie się substancji zapasowych w zgrubiałych korzeniach. Zgrubiałe korzenie bulwiaste zawierają dużo skrobi i są bardzo smaczne i pożywne po przegotowaniu.
Karpy przechowujemy przez zimę w temperaturze ok. 3-5oC, lekko przysypane podłożem. W marcu możemy przystąpić do podpędzenia karp w ciepłym, widnym miejscu (ok.18oC). W takich warunkach szybko wypuszczą nowe pędy i zakwitną dużo wcześniej niż te posadzone do gruntu po 15 maja.
Rozmnażanie
- generatywnie – rzadko stosowane, właściwie tylko dla odmian o kwiatach pojedynczych. Nasiona wysiewany w III-IV w szklarni. W V/VI wysadzamy młode roślinki do gruntu
- wegetatywnie – przez podział karp w V, bezpośrednio przed sadzeniem. Musimy pamiętać, aby każda część miała wyraźnie widoczny pąk. Przez sadzonki zielne – w III podpędzamy karpy na zagonach w ciepłej szklarni. Gdy wybiją pędy (IV) wycinamy je wraz z piętką (sadzonki) i doniczkujemy. Do gruntu wysadzamy pod koniec V. Jest to sposób bardzo wydajny, ale pracochłonny.
Zastosowanie
Odmiany niskie stosowane są na kwietniki, rabaty, do skrzynek, mis. Odmiany wysokie wykorzystuje się do tworzenia grup ogrodowych, osłon, na wyższe partie rabat. Dalie pomponowe i kaktusowe nadają się na kwiat cięty.