Elaeagnus umbellata – oliwnik baldaszkowaty
Opis i pochodzenie
Elaeagnus umbellata – oliwnik baldaszkowaty rośnie dziko w Azji, aż po Japonię.
Oliwnik baldaszkowaty jest krzewem liściastym uprawianym w ogrodach. Jest przede wszystkim dekoracyjny z jaskrawo czerwonych owoców pojawiających się późnym latem. Jest jeszcze niedoceniany w ogrodach, a szkoda, gdyż jest ładny, niewybredny, a jego owoce smaczne i zdrowe.
Jest to rozłożysty ciernisty krzew lub niewielkie drzewo. Nie tworzy odrostów korzeniowych, więc nie jest nadmiernie ekspansywny. Pędy ma wiotkie, przewisające, z niewielką ilością cierni. Liście są stosunkowo szerokie, początkowo srebrne z powodu licznych srebrnych włosków, latem bardziej zielone (włoski stopniowo zanikają). Kwiaty nie mają znaczenia zdobniczego, są drobne, biało żółte, intensywnie pachnące, miododajne. Kwitnienie w V-VI.
Owoce są czerwone, kuliste, na skórce są widoczne liczne jasne przetchlinki („kropeczki”), zawierają przede wszystkim dużo witaminy C, karotenoidy oraz mikroelementy. Owoce utrzymują się na krzewie stosunkowo krótko. Są jadalne, słodkie choć lekko cierpkie, nadają się na przetwory i nalewki. Są chętnie zjadane przez ptaki. Na rynku znajdują się też odmiany o owocach żółtych.
Owoce oliwnika baldaszkowatego pojawiają się na krzewie pod koniec lata, dlatego krzew ten nazywany jest „jesienną oliwką”
Wymagania i uprawa
Jest rośliną bardzo mało wymagającą. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym. Stosowany jest jako roślina pionierska, ponieważ wzbogaca ubogie gleby w azot (symbioza z bakteriami brodawkowymi). Może rosnąć nawet na bardzo jałowych, suchych i zasolonych glebach. Doskonale znosi suszę, upał, zanieczyszczone powietrze Jest całkowicie odporny na mróz.
Rozmnażanie
Przede wszystkim przez wysiew nasion pozyskanych z lekko podfermentowanych owoców. Nasiona wysiewa się wiosną po godzinnej skaryfikacji w kwasie siarkowym i kilkumiesięcznej stratyfikacji. Siewki rosną wolno. Można też robić sadzonki zielne latem (ukorzeniają się dość długo, do jesieni i tylko traktowane ukorzeniaczem) lub sadzonki zdrewniałe w lutym.
Zastosowanie
- Do sadzenia w ogrodach przydomowych i zieleni osiedlowej.
- Wykorzystywany jest do sadzenia na zniszczonych glebach w celu rekultywacji.
- Jest cenną rośliną użytkową – owoce mają zastosowanie w przetwórstwie.
