Kasztanowiec i kasztan
Kasztanowiec i kasztan to w naszym codziennym języku to samo. Podczas zbierania kasztanów w parku nikt z nas nie zastanawia się czy są to owoce kasztanowca czy kasztana. Dopiero zestawienie liści, kwiatów i owoców kasztana i kasztanowca daje sporo do myślenia – są to gatunki wyglądające zupełnie inaczej i mające zupełnie inne wymagania.
A oto różnice między tymi dwoma gatunkami, widoczne gołym okiem:
- Liście – u kasztanowca są dłoniasto złożone, duże, rozłożyste. U kasztana są pojedyncze, wydłużone, ząbkowane, skórzaste.
- Kwiaty – u kasztanowca są obupłciowe, zebrane w dostojne kwiatostany. Kwiaty są biało różowe, bardzo ozdobne. Kwitnie na początku V. Kwiaty kasztana są rozdzielnopłciowe, mniej ozdobne, żeńskie drobne i prawie niewidoczne, męskie zebrane w długie kremowe kwiatostany. Kwitnienie jest znacznie późniejsze, w VI-VII.
- Owoce – zarówno kasztanowiec jak i kasztan wytwarzają brązowe owoce w kolczastej łupinie. Owoce kasztana są jadalne, a kasztanowca niejadalne. Łupina kasztana jest bardzo kłująca, kasztanowca dużo mniej.
Drzewo maturzystów, które w potocznym słownictwie nazywamy kasztanem to naprawdę kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum). Jest przybyszem z Półwyspu Bałkańskiego, choć wielu Polaków uważa go za nasz rodzimy gatunek. Do Polski został sprowadzony w XVII w. i tak dobrze poczuł się w naszym klimacie, że do XX w. było mu u nas jak na Bałkanach. Obecnie zaczyna go nękać szkodnik – motyl szrotówek kasztanowcowiaczek. Zaczyna też gorzej reagować na coraz większe zanieczyszczenie powietrza.
Kasztan jadalny (Castanea sativa) jest dużo rzadziej spotykany w polskich parkach i ogrodach ze względu na jego słabszą mrozoodporność. Jest drzewem amatorskim, spotykanym przede wszystkim w kolekcjach dendrologicznych w arboretach i ogrodach botanicznych. Nie kwitnie tak pięknie jak „nasz” kasztanowiec. Nie ma też dłoniastych liści. Jedyne co łączy te dwa rodzaje to podobne brązowe owoce w zielonych kolczastych łupinach („kasztany”).