Sambucus nigra – bez czarny
Pochodzenie i opis
Sambucus nigra – bez czarny zachwyca przede wszystkim swoimi granatowymi owocami zebranymi w wielkie baldachy. Wiosną cały obsypany jest z kolei białymi, charakterystycznie pachnącymi kwiatami.
Rośnie dziko w Europie, Afryce północnej, Azja Zachodniej. Rośnie dziko w Polsce w zaroślach i na skrajach lasów liściastych.
Bez czarny jest szybko rosnącym krzewem lub małym drzewem. Jego pędy mają w środku biały, gąbczasty rdzeń. Liście są pierzaste, na brzegach ząbkowane, a pod spodem lekko owłosione. Kwiaty są drobne, kremowe, zebrane w płaskie duże baldachy. Kwiaty nieprzyjemnie dusząco pachną. Bez czarny kwitnie w V-VI, później niż bez koralowy. Po kwitnieniu wytwarza czarne, błyszczące, soczyste owoce. Cała roślina nieprzyjemnie pachnie.
Wymagania
Najlepiej i najszybciej rośnie na żyznych, wapiennych, wilgotnych i próchnicznych glebach. Ma jednak duże zdolności przystosowawcze. Doskonale znosi nawet silne ocienienie. Znosi zasolenie gleby i zanieczyszczenie powietrza.
Zastosowanie
Doskonale znosi warunki miejskie. Sadzony w parkach pod drzewami, w nasadzeniach krajobrazowych, pasach śródpolnych, przy zabudowaniach wiejskich (łatwo się rozsiewa przy zabudowaniach – roślina ruderalna, często uporczywy chwast). Stosowany do rekultywacji terenów poprzemysłowych. Cenny gatunek dla przemysłu zielarskiego i spożywczego – zarówno kwiaty jak i owoce stosowane są do wyrobu dżemów, konfitur, nalewek, soków, win. Owoce są chętnie zjadane przez ptaki.
Rozmnażanie
Wysiew nasion jesienią lub po stratyfikacji, sadzonki zielne i zdrewniałe.
Odmiany:
- ’Aurea’ – liście złociste;
Sambucus nigra 'Laciniata’ - ’Laciniata’ – liście postrzępione
